Dienos centruose dirbančių specialistų žinių ir požiūrio į autizmą turinčių vaikų elgesio problemų valdymą tyrimas
Recenzentas / Reviewer | |
Dadelienė, Rūta | Komisijos pirmininkas / Committee Chairman |
Komisijos sekretorius / Committee Secretary | |
Komisijos techninis sekretorius / Committee Technical Secretary | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Radžiūnienė, Margarita | Komisijos narys / Committee Member |
Pranskaitytė-Bielevičienė, Aistė | Komisijos narys / Committee Member |
Tyrimo tikslas: Įvertinti dienos centruose dirbančių specialistų žinias ir požiūrį į autizmą turinčių vaikų elgesio problemų valdymą. Tyrimo uždaviniai: 1. Įvertinti dienos centruose dirbančių specialistų žinias apie autizmą turinčių vaikų elgesio sutrikimų priežastis ir rekomenduojamus elgesio problemų valdymo metodus. 2. Ištirti dienos centruose dirbančių specialistų požiūrį į autizmą turinčių vaikų elgesio problemų valdymo metodus. 3. Įvertinti patirtį, taikant elgesio sutrikimų valdymo metodus autizmą turintiems vaikams. Tyrimo metodika: Tyrimo tipas – mišrus tyrimas, kiekybinis ir kokybinis tyrimai. Kiekybinė tyrimo dalis – vienmomentis tyrimas, anoniminis anketinės apklausos metodas, anketa buvo autorės sukurta, į anketas atsakė – 79 specialistai, dirbantys dienos centruose su autizmą turinčiais vaikais. Kokybinė tyrimo dalis – pusiau struktūrizuotas interviu, apklausiant 5 dienos centrų specialistus, dirbančius su autizmą turinčiais vaikais. Atrankos kriterijai į abu tyrimus: asmenys, dirbantys dienos centruose su autizmo spektrą turinčiais vaikais; asmenys, dirbantys su vaikais, kurie turi autizmo sindromą ir elgesio sutrikimų; dirbantys ne mažiau nei 1 metus ir asmenys, atsakę į visus būtinus klausimus. Gauti abiejų tyrimų rezultatai (tiek anketinės apklausos, tiek interviu) pateikti atskirai, bet aptariami kartu. Darbo išvados: Teorinės dienos centruose dirbančių specialistų žinios apie rekomenduojamus autizmą turinčių vaikų valdymo metodus buvo pakankamos. Specialistai iš dalies supranta autizmą turinčių vaikų netinkamo elgesio priežastis. Specialistai išsakė praktinių mokymų ir dalijimosi patirtimi su kolegomis poreikį. Specialistai akcentavo, kad elgesio valdymo strategijos autizmą turintiems vaikams turi būti individualizuotos ( „ne visi metodai ir ne kiekvienam vaikui tinka“) ir taikomos priklausomai nuo situacijos. Specialistai nepritaria moksliškai nepagrįstų ir galimai vaiko teises pažeidžiančių metodų taikymui. Praktiniame darbe specialistai sėkmingai naudojo aplinkos ir veiklų struktūravimą, taikomosios elgesio analizės elementus, aplinkos pritaikymą, alternatyvią komunikaciją, socialines istorijas. Dalis specialistų išsakė negalintys naudoti alternatyvios komunikacijos metodų ir (arba) sensorinės dietos taikymo dėl išteklių (materialinių ir žmogiškųjų) stokos.
Aim: To assess day-care center specialists’ knowledge and attitudes in managing the behavioral problems in children with autism. The objectives: 1. To assess day-care center specialists’ knowledge and attitudes in managing the behavioral problems in children with autism. 2. To investigate day-care center specialists’ attitudes towards the methods of managing the behavioral problems in children with autism. 3. To assess the experience used while employing the methods of managing behavioral problems in children with autism. Research methods – The type of study is a mixed study, the quantitative and qualitative research. The quantitative research section - an instantaneous study using an anonymous questionnaire survey method which was constructed by the author. 79 day-care specialists who work with children with autism responded to the questionnaire. The qualitative research section is a semi-structured interview which questions 5 day-care center specialists working with children with autism. Selection criteria for both the questionnaire and the interviews - individuals who work with children who are on the autism spectrum in daycare centers, individuals who work with children who have autism and behavioral disorders, individuals who have worked in daycare centers for no less than one year, and individuals who answered all the compulsory questions in the questionnaire. The results from both the questionnaire and the interviews are presented separately, however, they are analyzed simultaneously. Conclusions: Day-care specialists’ theoretical knowledge of the recommended management of the behavioral problems in children with autism was adequate. Specialists can partially comprehend the reasons behind behavioral problems of children with autism. Specialists reported the demand for practical training and the exchange of experiences with colleagues. Specialists emphasized that behavior management strategies for children with autism should be individualized (“not every method suits every child”) and accommodated according to the situation at hand. Specialists do not accept the application of scientifically ungrounded methods and those that could possibly infringe on children’s rights. Practically, specialists were able to successfully utilize the structuralisation of environment and activities, elements of applied behavioral analysis, the adaptation of the environment, alternative communication, social narratives. Several specialists reported not being able to utilize alternative communication methods and/or sensory diet due to a lack of resources (material and human).